پیشینه و مبانی نظری تیزهوش
تیزهوش
تعریف هوش
معانی هوش در فرهنگ های مختلف به شکل گوناگونی وجود دارد اما به گونه کلی می توان هوش را از دیدگاه وکسلر چنین تعریف کرد : هوش مجموعه یا کل قابلیت فرد برای فعالیت هدفمند ، تفکر منطقی و برخورد کار آمد با محیظ است . یکی از قدیمی ترین تعریف ها از هوش توسظ بنیه و سیمون مطرح شده است به عقیده آنها هوش یک قوه ی ذهنی بنیادی است که تغییر یا فقدان آن بیشترین اهمیت را در زندگی عملی آدمی دارد این قوه ی ذهنی همان قضاوت است که گاه تحت عنوان عقل سلیم ، عقل عملی ، ابتکار و توانایی انطباق با شرایط یاد می شود . درست قضاوت کردن ، درست درک کردن ، درست استدلال کردن ، فعالیت های بنیادی این هوش است ( اتکینسون واتکینسون ، 1990 ، براهنی ، 1386 ).
یکی از تعاریفی که بسیار مورد استفاده قرار گرفته ، تعاریفی است که در سال 1985 توسط وکسلر مطرح شده است . او هوش را یک مفهوم کلی تلقی کرد که شامل توانایی های فرد برای اقدام هدفمندانه ، تفکر منطقی و برخورد موثر با محیط است . وی عقیده داشت هوش کلی را نمی توان با توانایی هوشمندانه معادل دانست . باید آن را به عنوان جلوه ای آشکار شخصیت به طور کلی تلقی کرد .
پیاژه هوش را فعالیتی می داند که از شخصیت سر می زند و دائماً در حال تغییر است . وی تعاریف موجود را برای هوش نمی پذیرد و می گوید من هوش را نه بر اساس ملاک ایستا ، آن چنان که دیگران تعریف کرده اند ، بلکه از جهتی که هوش را در تکامل خود سیر می کند تعریف می کنم . من هوش را به صورتی از تعادل یابی تعریف می کنم که تمام ساخت های شناختی به سوی آن هدایت می شود به عبارتی ، هوش نتیجهی تاثیر دائمی ومتقابل فرد با محیط است که اگر این رابطه به صورت متعادل صورت گیرد ، موجب توانایی سازگاری فرد با محیط و پیشرفت هوشی می شود ( پیاژه به نقل از سیف ، 1390 ).
در تعریف استیس هوش یعنی دررفتار انطباقی فرد که معمولاً دارای عنصری از حل مساله است و توسط فرآیندهای عملی و عملیات شناختی هدایت می شود ( سیف ، 1390 ) .
2 - 3 - 2 - تعریف کودکان تیز هوش
تیز هوشی عبارت است از مهارتها یا تولیدات فرد که دارای ویژگیهای برتری ، نادر بودن ، اثبات پذیری وارزشمندی باشد ( استرنبرگ ، زانگ ، 1949 ، امیری مجد ، 1385 ).
کودکان تیزهوش وبا استعداد کسانی هستند که بر طبق تشخیص افراد صلاحیت دار واهل فن به دلیل استعدادهای برجسته خود قادر به عملکردهای عالی هستند . این کودکان به خدمات وبرنامه های آموزشی متفاوتی ورای آنچه معمولاً از طریق برنامهعادی مدرسه ارائه می شود نیازمندند تا به مسئولیتشان نسبت به خود وجامعه واقف شوند ( گالاگر ، 1997 ، مهدی زاده ، صافی